Έχετε επισκεφθεί ποτέ ένα μέρος για πρώτη φορά και έχετε αισθανθεί μια παράξενη οικειότητα; Ή ίσως συνομιλείτε με έναν φίλο και ξαφνικά έχετε την αίσθηση ότι είχατε ακριβώς την ίδια συνομιλία, ακόμα κι αν ξέρετε ότι δεν την είχατε; Τότε σίγουρα έχετε βιώσει το déjà vu. Διαβάστε στο επιστημονικό άρθρο που ακολουθεί όλα όσα πρέπει να ξέρετε για το déjà vu.
Της Χριστίνας Ι. Μπουντούρη
Γενικού – Οικογενειακού Ιατρού
Υπάρχουν περισσότερες από 40 θεωρίες για το τι είναι το Déjà Vu και τι το προκαλεί. Κυμαίνονται από ιδέες περί μετενσάρκωσης μέχρι απόψεις για δυσλειτουργία στις διαδικασίες της μνήμης μας.
Είναι γεγονός πάντως πως το 60-70% παραδέχεται ότι έχει νιώσει αυτό το συναίσθημα τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του.
Το Déjà vu είναι ο γαλλικός όρος που σημαίνει κυριολεκτικά "έχω ξαναδεί". Τον έδωσε ο Γάλλος επιστήμονας Emile Boirac, που πρώτος μελέτησε αυτό το παράξενο φαινόμενο το 1876.
Γενικά το déjà vu περιγράφεται ως η αίσθηση ότι έχετε δει ή βιώσει κάτι από πριν, όταν ξέρετε ότι δεν έχετε.
Μια σημαντική διάκριση είναι ότι το déjà vu βιώνεται κατά τη διάρκεια ενός γεγονότος, όχι πριν και διαρκεί 10-30 δευτερόλεπτα. Δεν αναφέρεται σε εμπειρίες πρόβλεψης ή προαισθήματος. Επίσης, δεν σχετίζεται με τυχόν ψευδαισθήσεις που προκαλούνται από φάρμακα ή ασθένειες.
Οι déjà vu εμπειρίες μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες
Συνειρμικό déjà vu. Είναι ο πιο κοινός τύπος του déjà vu και βιώνεται από υγιή άτομα. Πολλοί ερευνητές πιστεύουν υπεύθυνα είναι τα κέντρα μνήμης τους εγκεφάλου.
Βιολογικό Déjà Vu. Αυτός ο τύπος συμβαίνει συχνά σε άτομα που πάσχουν από επιληψία ή διαταραχές του κροταφικού λοβού.