Τελειομανία και ψυχική υγεία

Λεπτομέρειες

Δημοσιεύτηκε στις Πέμπτη, 12 Μαρτίου 2015 09:36

Είναι γεγονός ότι πολλές από τις αρνητικές αντιλήψεις για τον εαυτό μας τροφοδοτούνται από σκέψεις σχετικές με κάποια στάνταρτ τα οποία εμείς οι ίδιοι έχουμε θέσει στον εαυτό μας και τα οποία νιώθουμε ότι θα πρέπει να ικανοποιήσουμε προκειμένου να νιώσουμε καλά για τον εαυτό μας.  Το θέμα αφορά όλους μας, συμπεριλαμβανομένου ευφυή και πετυχημένα άτομα τα οποία κατά τα άλλα τα πάνε πολύ καλά στην ζωή τους αλλά παρόλα αυτά δεν φτάνουν τον ‘τέλειο τρόπο ύπαρξης’ τον οποίο πιστεύουν ότι θα έπρεπε να είχαν πετύχει. 

Όπως μπορούμε να διαπιστώσουμε από τα παραπάνω η τελειομανία συνοδεύεται πάντοτε από πολλά ‘πρέπει’.  Είναι αδύνατο να μιλήσουμε για τελειομανία αν δεν χρησιμοποιήσουμε την λέξη ‘πρέπει’!  Αυτά τα ‘πρέπει’ μπορεί να προέρχονται από τον κοινωνικό μας περίγυρο και μπορεί όντως να μας είχαν επιβληθεί με το ζόρι σε πιο μικρές ηλικίες αλλά όσον αφορά τους ενήλικες είναι σε μεγάλο βαθμό αυτό-επιβαλλόμενα! 

Με άλλα λόγια, εμείς ως ενήλικες επιβάλουμε στους εαυτούς μας πολλά από αυτά τα ‘πρέπει’ χωρίς να συνειδητοποιούμε ότι το κάνουμε ή αν το συνειδητοποιούμε τότε να θεωρούμε ότι δεν υπάρχει εναλλακτική και ότι τα πράγματα ‘πρέπει’ να είναι ή να γίνονται κατά έναν συγκεκριμένο τρόπο, τον δικό μας τρόπο.

Στην σημερινή κοινωνία η αναζήτηση του τέλειου σε όλα τα επίπεδα, από το πώς περάσαμε στην βραδινή μας έξοδο (‘περάσαμε τέλεια!’) μέχρι ζητήματα ομορφιάς (‘έχει τα τέλεια ζυγωματικά’!), έχει γίνει το σύνθημα της σύγχρονης ζωής.  Ωθούμε τον εαυτό μας να γίνει ο τέλειος νοικοκύρης, μάγειρας, γονιός, και νιώθουμε αποτυχημένοι αν δεν το καταφέρουμε με βάση την ιδέα που έχουμε εμείς οι ίδιοι κατασκευάσει στο μυαλό μας.   Είναι πολύ πιο υγιές, αλλά μας φαίνεται δύσκολο, να αποδεχτούμε τις ατέλειες μας και να χαλαρώσουμε. 

Η τελειομανία συχνά συνδέεται με άγχος το οποίο και την τροφοδοτεί αλλά ταυτόχρονα το άγχος τροφοδοτείται από αυτή.  Φαύλος κύκλος λοιπόν. Αν σκεφτούμε για λίγο το πώς η τελειομανία μας κάνει συνεχώς να νιώθουμε ότι ‘αποτυγχάνουμε’ δεν είναι δύσκολο να κατανοήσουμε πώς κάτι τέτοιο θα έκανε τον οποιοδήποτε από εμάς να αγχώνεται και να μην νιώθει ικανοποιημένος με τον εαυτό του. 

Ας σκεφτούμε λοιπόν, υπάρχει άραγε ο απόλυτος ορισμός της τέλειας ομορφιάς; Ένας απόλυτος ορισμός το τέλειου γονέα;  Πως θα ξέραμε αν φτάναμε ποτέ την τελειότητα;  Το θέμα είναι ότι ακόμα και αν ήμασταν οι καλύτεροι στον κόσμο σε κάτι αυτό δεν σημαίνει ότι θα ήμασταν τέλειοι!

Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν για να ξεπεράσουμε την τελειομανία μας;  Μάλλον ο καλύτερος τρόπος είναι να την αντιμετωπίσουμε σαν ένα είδος φοβίας.  Φοβόμαστε, με άλλα λόγια, το να μην είμαστε άψογοι και το να κάνουμε λάθη.  Όπως για κάθε φοβία έτσι και για την τελειομανία η έκθεση στον φόβο μας είναι το καλύτερο φάρμακο.  Αυτό μπορεί να γίνει τόσο στα πλαίσια της ψυχοθεραπείας με μεθόδους απευαισθητοποίησης όσο και με καθημερινή έκθεση σε αυτό που μας φοβίζει.

Αρχίζουμε λοιπόν σταδιακά να κάνουμε συνειδητά ‘λάθη’ και να γινόμαστε λιγότερο άψογοι όπως επίσης να αρχίσουμε να κάνουμε πράγματα που παλαιότερα αποφεύγαμε από φόβο ότι θα αποτυγχάναμε.  Τέλος, μην ξεχνάμε ποτέ να επιβραβεύουμε τον αυτό μας κάθε φορά που καταφέρνουμε να νικάμε τον φόβο μας κάνοντας του κάποια μικρά δωράκια! 

Dr. Χρήστος Σερμπέζης

Κλινικός Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπευτής

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Hertfordshire

Μετεκπαίδευση στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Harvard

Πλατεία Ειρήνης 43, Κομοτηνή

Κιν. 6972452334

• < Προηγούμενο
• Επόμενο >